 บทความนี้ จะกล่าวถึงเฉพาะการใช้ PCR ในการวินิจฉัยโรคติดเชื้อที่สำคัญ ผู้สนใจรายละเอียดในหัวข้อใด อาจค้นคว้าเพิ่มเติมได้จากเอกสารแนะนำข้างท้ายบทความ |
| แทบจะกล่าวได้ว่า ไม่มีจุลชีพทางการแพทย์ตัวใดเลย ที่จะไม่มีผู้ทำการศึกษาถึงประโยชน์ใช้สอยของ PCR ในแง่ต่างๆ สำหรับ clinical practice จะขอแบ่งการนำมาใช้ออกเป็นหมวดๆ ดังนี้ |
| 1. การวินิจฉัยการติดเชื้อในระบบประสาทกลาง |
| 2. การวินิจฉัยวัณโรค |
| 3. Multiplex PCR |
| 4. Real-time PCR |
| การวินิจฉัยวัณโรค |
| จุดเด่นของการนำ PCR มาใช้ในการวินิจฉัยวัณโรคคือ ในรายที่ย้อมพบ acid fast bacilli (AFB) จากสิ่งส่งตรวจ สามารถใช้ PCR ตรวจยืนยันได้อย่างรวดเร็วว่า เป็น Mycobacterium tuberculosis หรือไม่ ส่วนในรายที่ AFB ได้ผลลบ PCR จะช่วยให้การวินิจฉัยวัณโรคเป็นไปได้อย่างรวดเร็วกว่าการเพาะเชื้ออย่างมาก |
| ในขณะนี้ องค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา (US FDA) ได้รับรองให้ใช้ commercial kit 2 รายการ สำหรับการ amplify nucleic acid เพื่อการวินิจฉัยวัณโรคจากเสมหะ คือ AMTDII (Enhanced Amplified Mycobacterium tuberculosis Direct Test, version II) ของ Gen-Probe? ซึ่งตรวจหา ribosomal RNA (rRNA) ของเชื้อ โดย isothermal amplification ของ RNA (แตกต่างจากการทำ PCR) โดยได้รับการรับรองจาก US FDA ให้ใช้ทั้งในเสมหะที่ smear positive และ negative โดยมี sensitivity และ specificity อยู่ที่ 90.9-95.2% และ 98.8-100% ตามลำดับ และ positive กับ negative predictive value อยู่ที่ 83.3-100% และ 98.4-99.6% ตามลำดับ อีกรายการคือ Amplicor® Mycobacterium Tuberculosis Test ของ Roche® Diagnostic Systems, Inc. เป็นการทำ PCR เพื่อ amplify DNA ของ M. tuberculosis ได้รับการรับรองให้ใช้ใน sputum ที่ smear positive เท่านั้น เนื่องจาก sensitivity ของ test ในราย smear negative ยังไม่ไวพอ |
| ส่วนการวินิจฉัยวัณโรค จากสิ่งส่งตรวจชนิดอื่นๆ นั้น ยังไม่ได้รับการรับรองจาก US FDA ถึงแม้ในทางปฏิบัติ จะมีการนำมาใช้ในทางคลินิกเพื่อตรวจหาเชื้อวัณโรคในหลายกรณี เช่น จาก pleural fluid หรือจาก CSF (ในขณะที่ CSF culture for TB ได้ผลบวกน้อยกว่า 10% ในคนไข้ TB meningitis) การศึกษาบางรายงานบ่งชี้ว่า การตรวจสองวิธีนี้ใน respiratory กับ extrapulmonary specimen ได้ผลใกล้เคียงกัน สำหรับการตรวจ CSF ใน TB meningitis ความไวที่ได้ แตกต่างกันตั้งแต่ 33-90.5% ขึ้นอยู่กับวิธีการที่ใช้ และ specificity มักจะมากกว่า 90% แต่คงต้องรอข้อมูลมากกว่านี้ ก่อนที่จะมีการยอมรับอย่างเป็นทางการ การแปลผล PCR ของแต่ละห้องปฏิบัติการ จึงต้องดูข้อมูลเฉพาะของสถานที่นั้นๆ ประกอบการตัดสินใจ |
