THE  STRUCTURES  OF  NEURONS

Neurons    ประกอบด้วย
1. Nucleus (Karyon)               รูปที่ 11 2. Cell body(Perikaryon)
3. Process (รูปที่ 2) อาจจะมีเพียง 1 หรือหลายๆ process ซึ่งประกอบด้วย
รูปที่ 2             3.1 Axons ซึ่งจะมีลักษณะยาวและมีแขนงน้อย แขนงของ axon เรียกว่า collaterals   ส่วนปลายของ axon เรียกว่า axonal terminal หรือ axonal end feet
            3.2  Dendrites  จะสั้นกว่า axon แต่แตกแขนงมากกว่า เป็น dendritic tree และมีส่วนยื่นออกมาเรียกว่า dendritic spine  หรือ gemules

---

Nucleus
1. ลักษณะทั่วไป

	โดยทั่วไป เซลล์ประสาทจะมีเพียง nucleus เดียวเท่านั้น ซึ่งมีรูปร่างกลมหรือรี nuclear surface มักจะไม่เรียบ มีรอยย่นหรือบุ๋ม nucleus จะอยู่ตรงกลางเซลล์ (รูปที่ 11ญ) ยกเว้น  supraoptic neurons จะมี nucleus อยู่ข้างๆ (eccentric nucleus)
รูปที่ 11

2. The nucleas envelope         ประกอบด้วย membranes 2 ชั้น   มี  space  อยู่ตรงกลาง (รูปที่ 12)    ความหนาของ membrane แต่ละชั้นประมาณ 7 nm    ชั้นนอกจะต่อกับ membrane  ของ  endoplasmic reticulum    ดังนั้น space ที่อยู่ระหว่างชั้นของ nuclear membrane ก็จะต่อกับ lumen ของ endoplasmic reticulum cisternae  จึงถือว่า nuclear envelop เป็นส่วนที่เปลี่ยนแปลงจาก endoplasmic  reticulum     และก็อาจจะพบ polysomes  บนผิวของ  nuclear  envelope   ด้านที่ติดกับ cytoplasm  แต่ก็พบปริมาณน้อยกว่าเซลล์ชนิดอื่นๆ
	รูปที่ 12
	ส่วน  outer  และ  inner  membrane  ของ  nuclear  envelope  จะต่อกันตรง  nuclear  pore  (รูปที่ 13 ญ)  ซึ่งมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 90  nm
รูปที่ 13

3. The karyoplasm         จากการศึกษาด้วย  light  microscope   พบว่า nucleus ของเซลล์ประสาทมีลักษณะเป็น vesicle ซึ่งมีสีซีด (รูปที่ 11) ทั้งนี้เนื่องจาก chromatin จะกระจายทั่วๆ ไปใน nucleus     จากการศึกษาทาง electron microscope   พบว่า chromatin ของเซลล์ประสาท ประกอบด้วย thin filament  ซึ่งม้วนตัวเป็น fiber หนา 20 nm อยู่กันอย่างหนาแน่น บริเวณรอบๆ nucleolus  ส่วนบริเวณอื่นๆ จะกระจายตัว (รูปที่ 13) ดังนั้น  จึงทำให้เห็น  nucleus ค่อนข้างใส  แต่อย่างไรก็ตามอาจจะมีการรวมตัวหนาแน่นเป็นกลุ่มๆ ได้

รูปที่ 11

รูปที่ 13

4. The nucleolus

รูปที่ 14 รูปที่ 15

เซลล์ประสาททุกเซลล์ ยกเว้นเซลล์ที่มีขนาดเล็กมาก จะประกอบด้วย nucleolus 1 อัน (รูปที่ 14 ญ) ซึ่งมีขนาดใหญ่และกลมติดสี basic จากภาพถ่ายทาง electron microscope     nucleolus ของเซลล์ประสาท  ประกอบด้วย dense granules (15-20 nm) และ 5-nm-filaments ซึ่งมีองค์ประกอบคือ ribonucleoprotein  และพบว่าบนผิวของ nucleilus จะมี chromatin  mass   ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 mm เกาะติดอยู่ ซึ่งจะพบถึง 90% ในเซลล์ประสาทของเพศหญิงและ 10% ในเซลล์ประสาท ของเพศชายในหลายๆ  species  ของสัตว์กินเนื้อ     ลักษณะดังกล่าวสามารถพบได้ในเซลล์ชนิดอื่นๆ รวมทั้ง neuroglia ด้วย  ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม species อื่นๆ แต่ไม่พบในพวกสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ สัตว์เลื้อยคลาน และพวกนก    ก้อน chromatin นี้มีชื่อเรียกว่า sex chromatin หรือ Barr’s body (รูปที่ 15 ญ) ซึ่งต่อมาพบว่า เป็นตัวแทนของ X chromosome ตัวหนึ่งในเพศหญิง

5. Nuclear inclusions
        ภายใน nucleus ของ  nerve  cell    จะพบว่ามีก้อนรูปร่างเป็นแท่ง  (rod  shaped)  หรือ เป็นรูปพระจันทร์ครึ่งเสี้ยว  (crescent  shaped) จากการศึกษาทาง electron  microscope พบว่า  พวก rod-shaped bodies ประกอบด้วย filaments  ที่มีความหนา 7 nm เรียงตัวขนานกัน  บางครั้งก็มี microtubule อยู่ด้วย   จากการศึกษาทาง histochemistry พบว่า ประกอบด้วยโปรตีน และไม่พบว่ามี DNA หรือ RNA    บทบาทและหน้าที่ของ nuclear inclusions ยังไม่ปรากฏแน่ชัด

---

• Nucleus (Karyon)
• Cell body (Perikaryon)
• Process
• Plasma Membrane

<HOME><Main Menu><Next><References><MD.CU.>