ชนิดของเส้นใยเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (Types of connective tissue fibers)

มี 3 ชนิด (ปัจจุบันเชื่อว่ามี 2 ชนิด โดยนับชนิดที่ 3 คือ reticulin เข้าเป็นหนึ่งชนิด โดยรวมอยู่ในหลายชนิดของเส้นใยคอลาเจน)

1. Collagen fiber ภาพที่ 9 Dense connective tissue ชนิด irregularly arrangment (DI), C = Collagen มีเส้นใยอิลาสติก (จำนวนน้อย) และคอลาเจนจำนวนมาก แต่การเรียงตัวไม่เป็นระเบียบ พบบริเวณหนังแท้ เปลือกหุ้มต่อม หรืออวัยวะชนิดต่างๆ ทั่วร่างกาย รวมทั้งเยื่อหุ้มของกระดูกอ่อน กระดูกแข็ง เส้นเอ็น และเส้นใยประสาท ภาพที่ 19 Collagen fiber (*) หรือ collagen เป็นเส้นใยเนื้อเยื่อประสาน และให้เป็นชนิดโปรตีนที่พบมากที่สุดในร่างกายมนุษย์ คอลาเจนสร้างและหลั่งมาจาก fibroblasts (ภาพที่ 10) และออกมาขังอยู่ใน extracellular matrix ในรูปแบบ tropo-collagen ที่ ประกอบด้วย 3 polypeptide chains (alpha chains) พันกันแบบ helix ยาว 300 nm มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5 nm

ใน extracellular matrix พบว่า อณู tropocollagen ตกผลึกเป็นคอลาเจน ปัจจุบันพบคอลาเจนอย่างน้อย 19 ชนิด แต่ที่สำคัญและศึกษาองค์ประกอบได้อย่างละเอียดมี 5 ชนิด คือ 1. Type I collagen พบในหนังแท้ (ภาพที่ 9) เอ็น พังผืด เนื้อกระดูกแข็ง 2. Type II collagen พบใน hyaline cartilage เป็นเส้นใยที่ละเอียดแทรกปนอยู่ใน ground substance 3. Type III collagen ประกอบเป็น reticular fiber (reticulin) ซึ่งสมัยก่อนแยกออกเป็นชนิดที่ 3 ของเส้นใยเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน มีลักษณะเหมือนรากฝอยของต้นไม้ (ภาพที่ 6, ศึกษาเพิ่มเติม) ในระดับภาพ EM ไม่มีลายตามขวาง 4. Type IV collagen ไม่ตกผลึกเป็นเส้นใยแต่ประสานเป็นร่างแหปะปนอยู่ในแผ่น basement membrane 5. Type VII collagen สร้างเป็นเส้นใยยึดฝัง (anchoring fibrils) เชื่อมกับ basement membrane

2. Elastic fiber (ภาพที่ 5, 8, 13, 20) 3. Reticular fiber (ภาพที่ 6, ภาพที่ 21)