มี 3 ชนิด (ปัจจุบันเชื่อว่ามี
2 ชนิด โดยนับชนิดที่ 3 คือ reticulin เข้าเป็นหนึ่งชนิด โดยรวมอยู่ในหลายชนิดของเส้นใยคอลาเจน)1. Collagen
fiber (ภาพที่ 9, ภาพที่ 19)2. Elastic fiber
ภาพที่
5 Subcutaneous tissue (กำลังขยายสูง) เป็น Loose connective tissue ในภาพแสดง สิ่งที่อยู่ภายนอกเซลล์ ได้แก่ เส้นใยอิลาสติก (Ef) มีลักษณะคล้ายเส้นด้าย และแถบกลุ่มเส้นใยคอลาเจน (Co)
ส่วน Mast cell (M) เป็นเซลล์เนื้อเยื่อเกี่ยวพันขนาดใหญ่ มีนิวเคลียสกลมอยู่กลางเซลล์ cytoplasm มีจำนวนมาก ภายในบรรจุ granules ขนาดเท่ากันจำนวนมาก (ย้อม H&E ไม่เห็น) จะเห็นเด่นชัดเมื่อย้อมสีพิเศษ องค์ประกอบของ granules เป็นพวก heparin, histamine, eosinophilic chemotactic substance, leukotriene และ serotonin (มีเฉพาะใน granule ของ rat mast cells) มักพบ mast cells อยู่ใกล้กับบริเวณหลอดเลือดดำขนาดเล็ก เพราะเมื่อเกิด degranulation สารเคมีที่หลั่งออกมาจะมีผลต่อหลอดเลือดที่อยู่บริเวณใกล้เคียง
 |
ภาพที่ 8A Dense connective tissue ชนิด regularly arrangment of
collagen fibers (DR) พบในเนื้อแก้วตา (ชั้น substantia propria ของ cornea) เส้นเอ็น (tendon) แผ่นผังพืด (aponeurosis) ลักษณะเป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่ประกอบด้วยเส้นใยคอลาเจน (C) เป็นส่วนใหญ่ และเรียงตัวเป็นระเบียบ ซึ่งอาจเรียงรวมกันเป็นแท่งหรือแผ่น ในเนื้อสดเห็นเป็นสีขาว ในภาพเห็นนิวเคลียส (N) เป็นของ fibroblast ซึ่งสร้างและหลั่งเส้นใยคอลาเจนออกมา ถ้าพบ fibroblasts ในเส้นเอ็นสมัยก่อน เรียก tenoblast or tendon cell , Str = Stratified epithelium, Sim = Simple epithelium หน้าที่ เกี่ยวกับ local mechanical stress โดยเฉพาะเส้นใยคอลาเจนที่รวมกันเป็นแผ่นหรือมัด เช่น ผังพืด และเส้นเอ็น ส่วนเนื้อแก้วตาเป็นแผ่นบาง มีความโปร่งใส จึงทำหน้าที่เกี่ยวกับการกระจายลำแสงในแต่ละชั้นของเส้นใยคอลาเจน ที่เรียงกันอย่างเป็นระเบียบ |
ภาพที่
8B Dense connective tissue ชนิด dense regularly arrangment ของ elastic fibersพบใน Ligumentum nuchae (Triple stain) เส้นใยที่เรียงกันเป็นระเบียบ
เป็นพวกเส้นใยอิลาสติก พบมีนิวเคลียสของ fibroblasts เป็นจุดสีน้ำเงินจางๆ
เรียงในแนวขนานกับเส้นใย ในกรอบเล็กแสดง
E = Elastic fiber ที่ให้เป็นองค์ประกอบของผนังหลอดเลือดแดงใหญ่ aorta และย้อมด้วย Verhoeff's ติดสีเข้ม มีลักษณะหยัก
ถ้าย้อม H & E เส้นใยอิลาสติกติดสีใสบางครั้ง ถ้าเพิ่มความเข้มของสี H & E และทิ้งไว้นานพอประมาณ และอิลาสติกนั้นเป็นแผ่นใหญ่ จะเห็นเป็นแผ่นอิลาสติกเป็นคลื่นติดสีชมพูเข้มได้ แต่ลักษณะนี้แตกต่างจากแผ่นคอลาเจน ซึ่งเห็นเป็นแถบชมพูและกว้างกว่า (ภาพที่ 5 )
Elastin ประกอบด้วย
amorphous mass ของ polymerised tropoelastin ในระดับภาพอิเลคตรอน ลักษณะเป็น
microfibrils ของ structural glycoprotein ชนิด fibrillin ซึ่งเกี่ยวข้องกับขบวนการหรือการตกผลึกของ
elastin |
ภาพที่ 20 Elastic fiber (E) or elastin (ใน elastic cartilage)
กลับไปศึกษาภาพที่ 4 และ ภาพที่ 8B ร่วมด้วย เป็นเส้นใยหรือแผ่นที่ไม่ต่อเนื่องกัน พบใน extracellular matrix บริเวณหนังแท้ ใต้หนังแท้ เนื้อปอด ผนังชั้นกลางของหลอดเลือดแดงใหญ่ aorta และกระดูกอ่อนที่ใบหูซึ่งเรียกว่า elastic cartilage หน้าที่ของ elastin ให้ความแข็งแรงและรับแรงยืดหยุ่น (elastic recoil) ให้กับอวัยวะนั้นๆ |
3. Reticular
fiber (ภาพที่ 6, ภาพที่ 21)