การทดสอบ Nitroblue Tetrazolium Dye Reduction Test (NBT) หลักการ เป็นการทดสอบความสามารถของ phagocyte cells โดยใช้หลักการที่ว่า เมื่อ phagocyte มีกระบวนการ phagocytosis จะเกิดปฏิกิริยา respiratory burst คือมีการเพิ่มของ metabolic activity และมีการสร้าง hydrogen peroxide (H2O2) และ superoxide free radical (O2) ซึ่งเป็น reducing agents ไป reduce NBT dye ซึ่งเป็นสีชนิดหนึ่ง จากสีเหลือง ให้เป็น farmazan ซึ่งมีสีน้ำเงิน ในกรณีที่เกิดความผิดปกติภายในเซลล์ เช่นขาดเอ็นไซม์บางตัว ได้แก่ glucose-6-phosphate dehydrogenase (G-6PD) หรือ nicotinamide adenine dehydrongenase (NADH) ของผู้ป่วย CGD ก็จะไม่เกิดการ reduce สี NBT เนื่องจาก neutrophil ของผู้ป่วย CGD ไม่สามารถสร้าง superoxide ได้ การตรวจนี้เป็น screening test ที่ดีสำหรับ CGD และสามารถใช้ตรวจ carrier ของ X-linked CGD ได้ye Reduction Test (NBT), chemiluminescence, และ flow cytometry ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะวิธี NBT รูปที่ 1 Neutrophils stimulated with phorbol myristate in the presence of nitro blue tetrazolium (NBT) dye. The left upper panel shows two normal neutrophils stained blue. The left lower panel shows neutrophils from a patient with CGD that failed to reduce NBT. The neutrophils in the right panel are from a heterozygous carrier of chronic granulomatous disease. Half the neutrophils have reduced NBT (deep purple) and half do not stain. การอ่านและแปลผล รายงานเป็น Differential count (%) ของผู้ป่วย และ control พร้อมกับนับจำนวน neutrophils ที่มีก้อนสีน้ำเงินเข้มของ formazan blue เทียบเป็นเปอร์เซ็นต์กับตัวที่ไม่มีก้อนสีน้ำเงิน นอกจากนี้จะทำการกระตุ้นการทำงานของ neutrophil ด้วยผง latex คู่ไปด้วย ค่าเปอร์เซ็นต์ที่ได้ควรจะมากกว่าเซลล์ที่ไม่ได้กระตุ้น ประมาณ 2 เท่า กิจกรรมในห้องปฏิบัติการ ให้นิสิตฝึกดูสไลด์เลือดจากกล้องจุลทัศน์เพื่อดูลักษณะการติดสีของ NBT ทั้งตัวอย่างที่ผิดปกติ และ normal control โปรดสังเกตตะกอนสีน้ำเงินเข้มของ formazan blue ภายในไซโตพลาสซึมของ neutrophil นอกจากนั้นในบางเซลล์จะเห็น latex bead ที่ถูกจับกินร่วมด้วย ^Top^

ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย