บทนำ

ถึงแม้ว่าปัจจุบันประเทศต่างๆ รวมทั้งประเทศไทยได้เลิกใช้น้ำมันเชื้อเพลิงสำหรับรถยนต์ที่มีตะกั่ว แต่ปัญหา ภาวะตะกั่วเป็นพิษต่อสุขภาพยังคงเป็นปัญหากว้างขวางระดับโลก เนื่องจากตะกั่วถูกนำมาใช้ประโยชน์ในด้านอุตสาหกรรม ต่างๆ มากมาย เช่น อุตสาหกรรมการผลิตสีและหมึกพิมพ์ การผลิตแบตเตอรี่ การผลิตแผงวงจร อิเลคโทรนิคส์ของเครื่องคอมพิวเตอร์ ทีวี หรือวิทยุ ซึ่งมีการใช้โลหะตะกั่วหรือโลหะผสมของตะกั่วหลายชนิดที่ระเหยเป็นไอได้ง่ายเป็นตัวเชื่อมในแผงวงจรดังกล่าวและนอกจากนี้ปัญหาของตะกั่วเป็นพิษยังเกิดจากการกระทำของมนุษย์ เช่น ความบกพร่องในการปล่อยของเสียจากโรงงาน หรือเหมืองแร่ ทำให้ตะกั่วซึ่งสลายได้ยากมีการปนเปื้อนสู่สิ่งแวดล้อม ทั้งใน ดิน น้ำ อากาศ และอาหาร จึงเกิดการเป็นพิษของสารตะกั่ว (lead poisoning) ต่อชุมชนในบริเวณใกล้เคียง            ปัญหาของพิษจากตะกั่วเข้าส่วนใหญ่จะเกิดกับบุคคลที่ประกอบอาชีพหรือทำงานในโรงงานอุตสาหกรรม ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ตะกั่ว โดยไม่ป้องกันตัวเอง เพราะความละเลย หรือขาดความรู้ รองลงมาเป็นปัญหาในเด็กที่ขาด การดูแลและป้องกันที่ถูกต้องจากผู้ใหญ่ ซึ่งการเกิดพิษในเด็กจะรุนแรงกว่าผู้ใหญ่ความเป็นพิษจะแตกต่างกันไปตามชนิดและปริมาณของสารประกอบตะกั่วที่ร่างกายได้รับตลอดจนระยะเวลาที่สัมผัสตะกั่วมีผลต่อระบบต่างๆ ของร่างกาย เช่น ระบบเลือด ระบบประสาท และการทำงานของไต ดังนั้นในบทเรียนต่อไปนี้ จะเป็นเรื่องของแหล่งและชนิดของสารตะกั่วในสิ่งแวดล้อมและอุตสาหกรรม รวมทั้งผลกระทบของสารตะกั่วต่อสุขภาพของมนุษย์ กลไกในการเกิดพิษต่อระบบ การทำงานของร่างกาย และการตรวจสอบทางห้องปฏิบัติการ เพื่อวินิจฉัยภาวะเป็นพิษจากสารตะกั่ว