Cyclo-propagative
transmitter คือพาหะที่มีเชื้อโรคซึ่งเชื้อโรคนั้นเจริญเพิ่มจำนวนและมีการเปลี่ยนแปลง
รูปร่างในตัวพาหะ (รูปที่ 2 ) เช่นยุงก้นปล่องที่ดูดกินเลือดผู้ป่วยที่มีเชื้อมาลาเรียอยู่
ยุงจะได้รับเชื้อมาลาเรียระยะเพศผู้และเพศเมียเข้าไปเมื่อเชื้อมาลาเรียเข้าสู่ตัวยุงก็จะมีการผสมพันธุ์เป็นระยะ
zygote แล้วเจริญเป็นระยะต่างๆ จนเป็น oocyst ที่มี sporozoite มากมายใน
oocyst และเมื่อ oocyst แตก sporozoite ที่อยู่ภายในก็จะเดินทางไปสู่ต่อมน้ำลายยุงแล้วรอจนกระทั้งยุงกัดเหยื่ออีกครั้ง
sporozoite เหล่านี้ก็จะออกจากต่อมน้ำลายถ่ายทอดไปสู่ผู้อื่นต่อไป จะเห็นว่าเชื้อมาลาเรียเมื่อเข้าสู่ยุงเพียงเชื้อเพศผู้และเพศเมียทำให้เกิดระยะ
sporozoite ซึ่งเป็นระยะติดต่อได้มากมาย
|
พาหะ
|
เชื้อ
|
โรค
|
|
Anopheles
A. dirus เป็นพาหะที่สำคัญในประเทศไทย A. gambiae เป็นพาหะที่สำคัญ ในทวีปอาฟริกา |
Plasmodium
|
Malaria
|
|
Sand
flies (Phlebotomus)
|
Leishmania
|
Leishmaniasis
|
|
Kissing
bug (Triagoma, Rhodnius)
|
Trypanosoma
cruzi
|
Chagas
disease
|
| Tsetse flies (Glossina) | Trypanosoma brucei | African
trypanosomiasis Sleeping sickness |
 |
|
รูปที่
2
แสดงภาพวงจรชีวิตของเชื้อมาลาเรียซึ่งระยะที่เจริญในยุงจะมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างและเพิ่มจำนวน ดังนั้นยุงจึงเป็นพาหะแบบ Cyclo-propagative transmitter (จาก Eldridge, 2000) |