ต่อมหมวกไต
เป็นอวัยวะคู่ซึ่งอยู่บริเวณส่วนบนของไตทั้งสองข้าง ต่อมหมวกไตข้างขวาจะอยู่เหนือกว่าและอยู่ด้านข้าง
lateral ต่อไตมากกว่าข้างซ้ายซึ่งจะอยู่หลังกว่า splenic vessels และเห็นในระดับของ
pancreatic tail ดังรูปที่10รูปที่ 10 ภาพ CT และ MRI ของต่อมหมวกไตปกติ
|
|
||
| รูป A. ภาพ CT ลูกศรแสดงต่อมหมวกไตปกติข้างขวาและข้างซ้าย ( ระนาบ coronal ) | รูป B. ภาพ MRI T1 WI ของต่อมหมวกไตปกติข้างขวาและข้างซ้าย (ลูกศร) เป็นระนาบตัดขวาง |
รูปร่างของต่อมหมวกไตอาจเปลี่ยนแปลงตามระดับของ
cross sectional imaging ข้างขวามักเป็นรูป linear หรือ inverted V หรือ K
configuration ข้างซ้ายอาจเป็น linear, inverted V, triangular, inverted Y
หรือรูปดาว เป็นต้น ความกว้างของขาประมาณ 2-3 มิลลิเมตร และไม่ควรเกิน 5 มิลลิเมตร(11)
ส่วนใหญ่ของ cortisol-producing adrenal masses จะใหญ่กว่า 2 เซนติเมตร ซึ่งเห็นได้ชัดใน
CT หรือ MRI การตรวจโดย CT มักจะเป็นทางเลือกแรกซึ่งสามารถวินิจฉัยได้แม่นยำ
เนื่องจากผู้ป่วยเหล่านี้มักอ้วนมีไขมันล้อมรอบต่อมหมวกไตมากทำให้เห็นได้ชัดเจน
ใช้เวลาตรวจสั้นและราคาถูกกว่า MRIตัวอย่างของ adrenal
adenoma ดังรูปที่11
|
รูปที่11 ภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT) ของผู้ป่วยหญิงที่มีอาการทางคลินิกเป็น Cushing syndrome แสดงก้อนที่ขาข้างหนึ่งของต่อมหมวกไตข้างซ้าย (2) ซึ่งผลทางพยาธิเป็น adenoma ข้างขวาปกติ (ลูกศร)(ได้รับภาพอภินันทนาการจาก พ.ญ.ลัดดาวัลย์ วัชระคุปต์) |
Pheochromocytoma
เกิดจาก neural crest tissue (adrenal medullar) พบเป็นทั้งสองข้างได้ประมาณ
10% และใน extra adrenal sympathetic paraganglia ซึ่งพบประมาณ 15% ส่วนใหญ่อยู่ใน
abdomen (Organ of Zuckerkandle) ซึ่งอยู่เหนือ aortic bifurcation ดังรูปที่12
|
รูปที่12 แสดงตำแหน่งที่อาจพบ
pheochromocytoma แหล่งที่มา : Manger WM, Gifford RW.Pheochromocytoma.New York, Springer-Verlag 1977 |
1. CT scan จะพบก้อนและวินิจฉัยได้
90-95% 2. MRI จะพบมี signal
intensity ขาวมากในภาพ T2 เนื่องจากมีน้ำในเซลล์มากและมีเลือดไปเลี้ยงมาก บางรายอาจพบจุดเลือดออกได้3. 131I-MIBG
(Metaiodobenzylguanidine) เป็นการตรวจทางด้านเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ซึ่งมีความไว
(sensitivity) สูงเท่ากับ 88-90%(12)
และความจำเพาะ (specificity) สูงมากเท่ากับ 98-100%(13)
นอกจากนี้ MIBG scan
ยังสามารถเห็นเนื้องอกที่มีการแพร่กระจายไปที่อื่นนอกต่อมหมวกไตได้ดีอีกด้วยMIBG เป็น guanithidine
analog ซึ่งสามารถถูกจับโดย chromaffin cell ดังนั้น pheochromocytoma ซึ่งเป็นเนื้องอกที่ประกอบด้วย
chromaffin cell จึงสามารถจับ MIBG ได้ ตัวอย่างภาพการวินิจฉัยดังรูปที่13
รูป A. ภาพ 131I-MIBG whole-body imaging แสดง pheochromocytoma ขนาดใหญ่ที่ต่อมหมวกไตทั้งสองข้าง (ลูกศร) ซึ่งก้อนเนื้องอกจับ MIBG อย่างชัดเจน |
|
