ความผิดปกติของ Plasma cell
โรคในกลุ่มนี้ได้แก่
     1. Multiple myeloma
     2. Waldenstrom's macroglobulinemia
     3. Light-chain disease
     4. Heavy-chain disease
     5. Monoclonal gammopathies & uncertain significance (MGUS)
ชื่อเรียกโรคในกลุ่มนี้โดยรวมมีอยู่หลายชื่อ ได้แก่ Plasma cell dyscrasia, Paraproteinemias, Dysproteinemias และ Monoclonal gammopathies กลุ่มโรคเหล่านี้ มีอาการของการสร้าง Immunoglobulin หรือ ส่วนประกอบของ Immunoglobulin ชนิดใดชนิดหนึ่ง มากผิดปกติ เราเรียกโปรตีนนั้นๆ ว่าเป็น "Paraprotein" หรือ "myeloma protein" โดยโปรตีนเหล่านี้ ถูกสร้างขึ้นจาก clone ที่ผิดปกติของ B cell lineage การวินิจฉัยและติดตามโรคนี้ ขึ้นอยู่กับปริมาณของ paraprotein ในผู้ป่วย

การตรวจวินิจฉัยทางห้องปฎิบัติการ ประกอบด้วยการตรวจวินิจฉัยเบื้องต้น ได้แก่ การตรวจเลือดว่ามี anemia, มี rouleaux formation, มี ESR สูง เป็นต้น การตรวจเพิ่มเติมเพื่อช่วยวินิจฉัย ประกอบด้วย
การตรวจ Serum protein electrophoresis (zone electrophoresis) (รูปที่ 2)
       เป็นการนำซีรัมผู้ป่วยมาแยกโปรตีนในสนามไฟฟ้า โดยอาศัยสื่อกลาง (supporting media) เช่น agarose หรือ cellulose acetate strip โดยหยดซีรัมผู้ป่วยที่จุดเริ่มต้น แล้วนำไปผ่านสนามไฟฟ้า โดยมีสารละลายด่างเป็นสื่อนำ แล้วนำมาย้อมสีโปรตีน หากนำแถบโปรตีนดังกล่าวมา scan ในเครื่อง densitometer จะได้กราฟ Electrophoregram เป็น peak เทียบได้กับความเข้มข้นของโปรตีนต่างๆ การวินิจฉัย M spike หรือ M protein นั้น ต้องวัดความสูงต่อความกว้างของ peak โดยทั่วไปตัดสินโดยใช้อัตราส่วนเกินกว่า 3:1 หรือ 4:1 หาก peak นั้นอยู่ในบริเวณ gammaglobulin
การตรวจ Serum Immunoelectrophoresis
       วิธีนี้เป็นการแยกโปรตีนในสนามไฟฟ้าก่อนแล้ว identify ชนิดของโปรตีนใน media โดยอาศัยวิธี immuneprecipitation ใช้ agarose ที่เตรียมไว้บนแผ่นกระจก มาเจาะเป็นหลุม และร่องยาว ในรูปแบบที่ต้องการ หยดซีรัมผู้ป่วยลงในหลุม แล้วนำไปผ่านสนามไฟฟ้าเพื่อแยกโปรตีนชนิดต่างๆ ออกจากกัน แล้วเติมแอนติบอดีลงในร่องยาว ทิ้งไว้ค้างคืน เมื่อเกิด immuneprecipitation ขึ้น จะเห็นแถบตะกอนขาว บ่งบอกชนิดของโปรตีนได้
การตรวจ Quantitative serum immunoglobulin
       ดังที่ได้กล่าวไว้ข้างต้น ว่าการที่ร่างกายสร้าง paraprotein หรือ M protein ขึ้นมามาก ทำให้การสร้าง immunoglobulin ปกติลดลง เมื่อตรวจระดับ serum immunoglobulin ชนิดต่างๆ อาจพบว่ามีปริมาณลดลงได้ โดยจะมีประโยชน์ในการใช้ติดตามการดำเนินโรค และการรักษาผู้ป่วยได้ดี นอกจากนี้ ยังอาจใช้ระดับ immunoglobulin แยกระหว่าง benigh และ malignant gammopathy ได้ ระดับ IgG > 2 gm/100 ml หรือ IgA > 1gm/100ml มักพบในภาวะ malignant gammopathy