คือ ถุงน้ำที่มีผิวเปลือกเป็น unit membrane เกิดจากขบวนการเก็บกิน หรือขนส่ง
ของเซลล์ (endocytosis) อาจเรียกว่า Endosome-Associated vesicles วิธีทางของ
endosomes ที่แขวงอยู่ภายในเซลล์ ขึ้นอยู่กับสิ่งที่บรรจุ หรือสารที่จะขนส่ง
แต่ท้ายสุด endosomes ต้องไปรวมหรือเชื่อมกับ lysosomes เพื่อการย่อยสลายสารที่อยู่ภายใน
endosomes มีการบ่งชี้วิธีทางเดิน ของ endosomes โดยศึกษาจากภาพ TEM มีการทดลองพบวิธีทางของ
endosomes ภายใน cytoplasm ของเซลล์ดังนี้ (ทั้งนี้ยังขึ้นอยู่กับชนิดของเซลล์
แต่ส่วนใหญ่ใช้เซลล์เนื้อผิวเป็นต้นแบบ) 1. endosomes อาจเชื่อมหรือรวมกับเนื้อผิวเปลือกด้านใดด้านหนึ่งของเซลล์ แต่ต้องเป็นด้านที่แตกต่างจากด้านที่ให้กำเนิดของ endosomes เพื่อปล่อยสารที่ขนส่ง ออกสู่ภายนอกเซลล์ เรียกขบวนการนี้ว่า transcytosis เช่น ในลูกหนูเกิดใหม่ ได้รับ antibodies จากน้ำนมแม่ ผ่านเข้าสู่เซลล์เนื้อผิวของลำไส้ลูก antibodies จับกับ specific receptors ที่บริเวณผิวยอดของเซลล์เนื้อผิว จากนั้นขนส่งเข้าไว้ในตัวเซลล์ โดยผ่านทาง clathrin-coated vesicles กลายเป็น endosomes และขนส่งออกทาง basolateral domain ของ cell membrane ทำให้ antibodies เข้าสู่กระแสเลือดลูกต่อไป แต่ในคน antibodies ในน้ำนมแม่ยังคงเหลืออยู่ ในเซลล์เนื้อผิวที่ลำไส้ของเด็ก ไม่ได้เกิด transcytosis 2. endosomes อาจเชื่อมหรือรวมกับ lysosomes สร้างเป็น phagosomes ขบวนการนี้ ทำให้เกิดการย่อยขึ้น ภายในเซลล์ เรียก intracellular digestion 3. endosomes รวมหรือเชื่อมกับถุงน้ำชนิดอื่น บางตำราหมายถึง compartment for coupling of receptor and ligand (CURL) ขบวนการนี้ยอมให้ ligand (โมเลกุลที่สามารถจดจำ และจับกับฐานตั้งรับ บนผิวเปลือกของเซลล์) แยกออกจากฐานรับ (receptors) พบว่าขบวนการนี้ มีความสำคัญ เพราะมีการยอมให้ surface receptor นำกลับคืนมาใช้ได้ตลอดเวลา เรียกว่า recycling โดย surface receptors เป็นตัวนำสารชนิดต่างๆ เข้าสู่ภายในเซลล์ แต่ต้องเป็นชนิด เลือกสรร ซึ่งอยู่ในขบวนการ endocytosis จากนั้นโปรตีนฐานรับส่วนใหญ่ คืนกลับมาสู่เนื้อผิว เปลือกด้านเดิม ในการทดลองสาธิตการเกิดขบวนการทั้ง 3 วิธี มักใช้ tracer ligands ชนิดต่างๆ เช่น ประจุโมเลกุล หรือคาร์โบไฮเดรดของพืช ใช้เป็นเครื่องหมาย (markes) ที่เป็นตัวบ่งชี้ การเคลื่อนของถุงน้ำภายใน cytoplasm ดังกล่าวมาแล้ว |