Membranous Organelles
2. Basophilic component or chromidial substance or ergastroplasm

ภาพที่  6A
    พวกเซลล์บางชนิดที่ทำหน้าที่หลักในการสร้างโปรตีน หรือ glycoprotein พบภายใน cytoplasm มีบริเวณติดสีน้ำเงินเป็นหย่อมๆ ทั้งนี้เนื่องจากบริเวณดังกล่าวมีองค์ประกอบของ RNA จำนวนมาก เรียกบริเวณนั้นว่า chromidial substance แต่ในเซลล์ประสาทเรียกว่า Nissl (Tigroid) bodies (6A) จากการศึกษา TEM กลุ่มติดสีน้ำเงินเข้มเป็นที่อยู่ของ rough-surfaced หรือ granular endoplasmic reticulum (rER) (รูปภาพที่ 1B, 4B, 10B)
ภาพที่ 1B ภาพที่ 4B

ภาพที่ 10B
ซึ่งประกอบด้วยชั้นของถุงกลม แต่แบน เรียงซ้อนกันเป็นชั้น มีผิวเปลือกเป็น unit membrane เรียก cisternae (flattened sacs) บริเวณผิวเปลือกนอกมีก้อนทรงกลมของ ribosomes มาเกาะ แต่ถ้าเป็น endoplasmic reticulum ชนิดที่สอง คือ Smooth-surfaced or agranular endoplasmic reticulum (sER) (รูปภาพที่ 9B, 10B) ไม่สามารถบ่งชี้ได้ในระดับ LM

ภาพที่ 9B

ภาพที่ 10B
จากการศึกษาในระดับ TEM   sER มีลักษณะเป็นถุงเล็กหรือท่อยาว มีเปลือกเป็น unit membrane ต่อเนื่องเป็นร่างแห โดยมีผิวเปลือกนอกเรียบ หน้าที่ของ sER คือ สร้างไขมัน เกี่ยวข้องกับ detoxification ของพวกยา หรือสารเคมี glycogen metabolism และการสร้างไขมันให้กับ ผิวเปลือกของเซลล์ และออร์แกนแนล และเกี่ยวข้องกับการขนย้ายในรูปแบบ recycling ของผิวเปลือกเซลล์ และออร์แกนแนล พบ rER มาก ในเซลล์ตับอ่อนส่วน exocrine cells เพราะเป็นแหล่งสร้างน้ำย่อย ส่วน sER พบมากในเซลล์ที่สร้างและหลั่ง steroids เช่น เซลล์ต่อมหมวกไต เป็นต้น