(Pneumocystis pneumonia; pulmonary
pneumocystosis; interstitial plasma cell pneumonia, pneumocystis carinii
pneumonia)
วงจรชีวิต ยังไม่ทราบ แน่ชัด มีการสรุป วงจรชีวิต ที่น่าจะเป็นไปได้ ใน ถุงลมปอด คน ไว้ดังนี้ ในระยะ mature cyst ซึ่งภายใน ประกอบด้วย intracystic bodies เมื่อแตก จะปล่อย intracystic bodies เหล่านี้ ออกมา และเจริญเติบโต เป็น small trophozoite และ larger trophozoite ในเวลา ต่อมา สำหรับระยะ larger trophozoite นี้มี การขยายพันธุ์ แบบ budding หรือ conjugation หรือตัวมันเอง อาจสร้าง ผนังหนาขึ้น กลายเป็น precyst และเจริญเติบโต ไปเป็น mature cyst ในที่สุด เข้าใจว่า เชื้อปาราสิต ชนิดนี้ อาศัยอยู่ อย่างอิสสระ ภายใน ถุงลมปอด และตัวมัน ยึดติดกับ ผนังของ ถุงลม
อาการทางคลีนิค ผู้ป่วยมีไข้ ไอ หายใจเร็ว บางครั้ง อาจมี หนาวสั่น และ เจ็บแน่นหน้าอก สำหรับ ผู้ป่วย ที่มี ภูมิคุ้มกัน ปกพร่อง อาการจะเกิด ทันทีทันใด และรุกรามเร็ว สำหรับ ในเด็ก ที่มีโรคขาดอาหาร ร่วมด้วย จะมีอาการ ค่อยเป็น ค่อยไป ผู้ป่วย หายใจ ลำบาก น้ำหนักลด และร่างกาย เจริญเติบโต ช้า ในเลือด พบจำนวน เม็ดโลหิตขาว เพิ่มขึ้น ปริมาณ อ๊อกซิเจน ในเลือด ลดลง ภาพรังสี ปอดพบว่า มีลักษณะเป็น ฝ้าขาว (ground glass infiltration) จนถึง ลักษณะเป็น ก้อน (nodular pattern)
พยาธิสภาพที่เกิดกับปอด
พบว่า ปอดทั้งสองข้าง แข็ง หน้าตัดเป็น ตุ่มนูนเล็กๆ (granular surface) ปอด
จมน้ำ ทั้งสองข้าง พยาธิสภาพ ทางกล้องจุลทรรศน์ พบสาร สีชมพู เป็นฟอง บรรจุเต็มใน
ช่องว่าง ถุงลม (Foamy intra-alveolar exudate) หรือ พบภายใน ผนังถุงลม และผนังของ
ถุงลม หนา ประกอบด้วย monocytes, plasma cells และ histiocytes เมื่อนำ เนื้อปอด
สดๆ มากดทับ และลากไปบน กระจกสไลด์ และย้อมด้วย giemsa มองดูด้วย กล้องจุลทรรศน์
กำลังสูง จะพบ cyst ของเชื้อนี้ ซึ่งประกอบ ด้วย 1-8 intracystic bodies
(หรือ sporozoites) เรียงตัวใน ลักษณะเป็น วง(rosette-like) เชื้อใน ระยะนี้
มีรูปร่าง ต่างๆกัน กลม เรียว หรือ เป็นเสี้ยว มีขนาดประมาณ 1.5 ถึง 2.0 ไมครอน
โดยทั่วไป พบ 3 แบบ cyst, sporozoite และ trophozoite หรือจ ากการตัด ชิ้นเนื้อ
paraffin ย้อม GMS จะพบ cyst ของเชื้อนี้ติด สีน้ำตาลดำ
การวินิจฉัยโรค โดยการตรวจหา เชื้อ จากชิ้นเนื้อ ปอด ที่ได้จากการส่อง กล้องผ่านทาง เดินหายใจ เข้าไป พร้อมกับ การตรวจจาก น้ำล้าง ทางเดินหายใจ บรองคัส หรืออาจ แทงเข็ม เข้าทางผิวหนัง บริเวณหน้าอก หรือ ผ่าตัด เปิดหน้าอก เข้าไปตัด เนื้อปอด มาตรวจดู นอกจากนี้ ยังสามารถ ตรวจหา เชื้อจาก น้ำลาย